Όταν το παιδί μας κάνει συχνά ξεσπάσματα θυμού, πολλές φορές εμείς οι γονείς και φροντιστές μπορεί να θεωρήσουμε ότι υπάρχει κάποιο ΘΕΜΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ.
- Σας έχει τύχει το παιδί σας να ουρλιάζει, να κλαίει και να χτυπιέται γιατί μπήκατε πρώτοι από την πόρτα ενώ το είχε φανταστεί να μπαίνει εκείνο πρώτο και μετά εσείς;
- Γιατί του βάλατε εσείς το γάλα στα δημητριακά του ενώ ήθελε να το βάλει εκείνο;
- Ή μήπως του ζητήσατε να επιστρέψει τη μπάλα στο φίλο του γιατί του ανήκει και τώρα θέλει να φύγει;
- Και το πιο συνηθισμένο γιατί δεν του αγοράζετε αυτό που ζητά από το σούπερ μάρκετ;
Στα παιδιά τα ξεσπάσματα θυμού είναι πολύ συχνά. Όμως μεταφέρει συνήθως στη μαμά αρνητικά συναισθήματα.
Τότε μπορεί να αναδυθούν φόβοι ότι ίσως κάπου έχουμε κάνει λάθος στην ανατροφή του. Ότι ίσως του έχουμε δώσει λάθος μηνύματα για τις αρχές μας ως οικογένεια ή ότι δεν έχουμε θέσει τα σωστά όρια για να έχει το παιδί μας μια τόσο ασεβή και προκλητική συμπεριφορά. Κάποιες φορές μπορεί να σκεφτούμε ότι δεν είμαστε και τόσο καλοί γονείς, ότι δεν έχουμε δύναμη να ηγηθούμε του παιδιού μας ή ότι δεν έχουμε εργαλεία για να το βοηθήσουμε την ώρα της κρίσης. Και κάποιες άλλες φορές μπορεί να σκεφτόμαστε ότι ίσως το παιδί μας γεννήθηκε «δύσκολος» χαρακτήρα ή ότι ξέρει πώς να μας «χειρίζεται» για να περνάει το δικό του.
Τις περισσότερες φορές σκέψεις σαν τις παραπάνω αναδύονται γιατί κάτι βαθιά μέσα μας έχει πυροδοτηθεί. Κάποιο κομμάτι μας δυσκολεύεται εσωτερικά και τότε τείνουμε να λαμβάνουμε αυτή τη συμπεριφορά πολύ προσωπικά. Πολύ περισσότερο απ’ ότι στην πραγματικότητα είναι.
Τι κάνουμε συνήθως;
Βιώνοντας λοιπόν αυτή την ένταση εσωτερικά μας, ίσως προσπαθήσουμε να «λύσουμε» το πρόβλημα με διάφορους τρόπους εστιασμένους στη «διόρθωση» αυτής της συμπεριφοράς. Με πιο αυστηρά μέτρα, με περισσότερες απαγορεύσεις, με τιμωρίες, με μεγαλύτερη επιβολή εξουσίας, με υψηλότερη φωνή και απειλές. Όμως, όπως είναι φυσικό, το πρόβλημα δεν λύνεται. Αντιθέτως μάλιστα, πιθανότατα μεγαλώνει ή εσωτερικεύεται από την πλευρά του παιδιού, ανάλογα την ιδιοσυγκρασία του. Εστιάζοντας στη συμπεριφορά, μάλλον καταφέρνουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο πρόβλημα χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Κι αυτό είναι η αποσύνδεση μεταξύ μας.
Ποια είναι τότε η λύση για τα ξεσπάσματα θυμού σε ένα παιδί;
Χρειάζεται να ξεκινήσουμε με μια θεμελιώδη συνειδητοποίηση. Ότι το ξέσπασμα θυμού ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ το πρόβλημα, αλλά το ΣΥΜΠΤΩΜΑ.
Το ξέσπασμα θυμού, όπως και το κλάμα όταν μιλάμε για βρέφος, είναι ο τρόπος να επικοινωνήσει το παιδί αυτό που ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΕΤΟΙΜΟ να επικοινωνήσει με άλλους τρόπους. Την ανάγκη του.
Για να λυθεί συνεπώς το πρόβλημα (που ακόμη δεν ξέρουμε ποιο είναι), χρειάζεται να αναζητήσουμε τις βαθιές αιτίες που προκάλεσαν το «σύμπτωμα». Συνεπώς, αντί να «αντιδράσουμε» στο συμβάν, είναι προτιμότερο να σταθούμε και να αφουγκραστούμε την «ανάγκη» που επικοινωνείται.
Τι ανάγκη μπορεί να είναι αυτή;
Ανάγκη για:
- Ύπνο
- Ενυδάτωση
- Θρεπτική τροφή
- Φυσική δραστηριότητα
- Ξεκούραση από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος
- Ασφάλεια φυσική και συναισθηματική
- Σαφή όρια για όλη την οικογένεια
- Πρόγραμμα και προβλεψιμότητα
- Συναισθηματική συνδεση
- Κατανόηση κι ενσυναίσθηση
- Ελευθερία και αυτονομία
- Εξερεύνηση και μάθηση
- Κοινωνικότητα και αλληλεπίδραση
- Υπεράσπιση
- Βοήθεια
- Εκτόνωση
Η αναγνώριση της πραγματικής ανάγκης και η προσέγγιση του ξεσπάσματος με ενσυναίσθηση και ψυχραιμία, δεν συνεπάγεται να προσφέρουμε το οτιδήποτε μπορεί να ζητάει το παιδί την ώρα του ξεσπάσματος. Άλλωστε 9 στις 10 φορές αυτό που ζητάει το παιδί εκείνη την ώρα δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική του ανάγκη.
Για να βρεθεί λοιπόν η βαθύτερη αιτία/ανάγκη χρειάζεται ΟΛΙΣΤΙΚΗ σκέψη.
Όταν κάποια ή κάποιες από τις παραπάνω ανάγκες δεν καλύπτονται συστηματικά ή για κάποιο χρονικό διάστημα, δεν έχουμε ισορροπία και ομοιόσταση. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, αυτό συνεπάγεται προβλήματα στη συμπεριφορά σε σχέση με τον ύπνο αλλά και γενικότερα με αντισυμβατική συμπεριφορά. Όταν δεν υπάρχει ισορροπία (σώμα, ψυχή, πνεύμα), αυτό κάπως πρέπει να εκφραστεί, εκτονωθεί, επικοινωνηθεί στο γονέα/φροντιστή.
Και φυσικά ΔΕΝ ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΠΕΙ: «Αισθάνομαι πολύ κουρασμένη. Κοιμάμαι πολύ αργά τις τελευταίες μέρες και δεν τρώω πολύ ποιοτικά. Επίσης, νιώθω πολλά νέα συναισθήματα τις τελευταίες μέρες που ξεκίνησα σταθμό που δεν ξέρω πως να τα διαχειριστώ ούτε καν να τα κατανοήσω ή να τα περιγράψω. Συνεπώς μαμά το τελευταίο που χρειάζομαι τώρα είναι να πάμε στο σούπερ μάρκετ.»
Θα κάνει απλά ένα ξέσπασμα στο σούπερ μάρκετ. Γιατί αυτό κάνουν τα παιδιά. Και είναι ok!
Το παιδί μας θα κάνει ξεσπάσματα. Είναι φυσιολογικό. Είναι επίσης φυσιολογικό να μας ξεφεύγουν πράγματα. Είμαστε υπεύθυνοι να καλύπτουμε τις βασικές ανάγκες όπως για ασφάλεια, για ύπνο, για σίτιση, για νερό, για ένα υγιές περιβάλλον κλπ. Και φυσικά είμαστε υπεύθυνοι να φροντίζουμε τις ανάγκες όταν διαπιστώνουμε ότι ίσως έχουν αμεληθεί, αλλά δεν είναι ο ρόλος μας να τα προσφέρουμε ΟΛΑ, στο βαθμό που τα χρειάζεται το παιδί μας, ΠΑΝΤΑ. Μακάρι να μπορούσαμε, αλλά δεν είμαστε υπεράνθρωποι.
Έχουμε όμως την ευκαιρία να κάνουμε κάτι πολύ πιο σημαντικό και βαθύ.
Μπορούμε να ανακαλύπτουμε μαζί του, καθώς μεγαλώνει, τρόπους με τους οποίους μπορεί και το ίδιο να αντιλαμβάνεται ποιες ανάγκες του δεν καλύπτονται και τι μπορεί να κάνει γι’ αυτό.
Μαρία Μπεσίνη
Λίγα λόγια
Είμαι η Μαρία και είμαι Σύμβουλος Ύπνου Παιδιών. Η προσέγγισή μου είναι Ολιστική, Attachment–based και Trauma–informed. Είναι επίσης εξατομικευμένη σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και τους στόχους της οικογένειας. Δουλεύω με τις οικογένειες με κεντρικό άξονα την βελτιστοποίηση του ύπνου αλλά ταυτόχρονα έχω και μια αποστολή. Την αύξηση της ευημερίας κάθε μέλους και της προσαρμοστικότητας της οικογένειας στο ταξίδι αυτό.
Είμαι μαμά ενός υπέροχου παιδιού 4 ετών. Ζω στην Ελβετία από το 2016 και συνεργάζομαι με οικογένειες σε κάθε γωνιά του κόσμου. Το προσωπικό μου ταξίδι είναι αυτό που με οδήγησε στην εκπαίδευση μου και με έφερε σήμερα εδώ. Ως νέα μαμά είχα να διαχειριστώ πολλές προκλήσεις με τον ύπνο του δικού μου παιδιού. Όμως οι προκλήσεις αυτές έφεραν βαθιές και θετικές αλλαγές στη ζωή μας, σε τόσα πολλά επίπεδα. Έχω διδαχθεί και διδάσκομαι κάθε μέρα, μέσα από τη μητρότητα και από τη συνεργασία μου με άλλους γονείς, πως τη ζωή χρειάζεται να την προσεγγίζουμε με ολιστικό τρόπο, με εμπιστοσύνη και ανοιχτότητα αν θέλουμε να βρίσκουμε απαντήσεις και δρόμους που μας οδηγούν στην ευημερία.
Μαρία Μπεσίνη
Σύμβουλος Ύπνου Παιδιών | Ολιστική, Attachment-based, Trauma-informed, Family Resilience | Εξατομικευμένα προγράμματα και Σεμινάρια
Μπορείτε επίσης να με βρείτε:
Στη σελίδα μου στο Facebook Maria Besini – Transforming Family Life through Sleep
Στην ολιστική, διεπιστημονική σελίδα υπηρεσιών για την Ανατροφή και τη Μητρότητα στο Facebook Mamapandou
Διάβασε επίσης:
